เมื่อวันที่ 13 ก.ค.63 เวลา 09.30 น. ดร.วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธีแถลงข่าวเปิดตัว “โครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ตามแนวพระราชดำริ” ภายใต้แนวคิด น้ำเพื่อชีวิต: ปลูกน้ำ ปลูกความคิด สร้างวิถีชีวิตพอเพียง
ณ โถง ชั้น 2 อาคารราชวัลลภ กระทรวงศึกษาธิการ โดยมี คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช และนางกนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นางเจิมมาศ จึงเลิศศิริ ผู้ช่วยเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช) นายณรงค์ ดูดิง ที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช) นายณรงค์ แผ้วพลสง เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา นางสนิท ทิพย์นางรอง ปราชญ์ชุมชน ผู้นำการจัดการน้ำชุมชนบ้านลิ่มทอง นายสุรบถ หลีกภัย คณะที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช) นางดรุณวรรณ ชาญพิพัฒนชัย โฆษกรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (คุณหญิงกัลยา โสภณพนิช) ผู้บริหารระดับสูง ศธ. และผู้บริหารวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี และวิทยาลัยประมง ทั้ง 47 แห่ง เข้าร่วม
ดร.วิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า การสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน ถือเป็นการสร้างรากฐานที่สำคัญต่อการพัฒนาประเทศ รัฐบาลได้น้อมนําแนวพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ในหลวงรัชกาลที่ 9) มาปฏิบัติโดยให้ความสำคัญกับการเร่งแก้ไขปัญหาจากฐานราก คือมุ่งสร้างความเข้มแข็งให้แก่ชุมชนในลักษณะการพึ่งตนเอง ทำให้ชุมชนมีพื้นฐานที่มั่นคงพอสมควรก่อน แล้วจึงสร้างความเจริญและยกระดับเศรษฐกิจให้สูงขึ้นอย่างค่อยเป็นค่อยไป ดังนั้นรัฐบาลจึงได้ให้ความสำคัญในเรื่องการบริหารจัดการน้ำมาโดยตลอด โดยเฉพาะการบริหารจัดการน้ำให้มีประสิทธิภาพอย่างมั่นคงและยั่งยืนโดยชุมชน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด และสร้างความเป็นอยู่ที่ดีให้กับประชาชน
นอกจากนั้นโครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ยังเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการศึกษาผ่านกลไกของวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี และโรงเรียนการศึกษาพิเศษ, ด้านชุมชน, ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม และด้านสังคม โดยการสร้างจิตสำนึกเกี่ยวกับความสำคัญของทรัพยากรน้ำในทุกมิติ เพื่อให้คนในชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ และมีพื้นฐานที่มั่นคงต่อไป
รมช.ศึกษาธิการ กล่าวว่า โครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ตามแนวพระราชดำริ มีวัตถุประสงค์เพื่อสืบสานพระราชปณิธานพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (ในหลวงรัชกาลที่ 9) ในการช่วยแก้ปัญหาให้กับเกษตรกรอย่างยั่งยืน ให้มีน้ำใช้ช่วยแก้ปัญหาความยากจนอย่างยั่งยืน โดยมีแนวคิด คือ ชุมชนต้องมีส่วนร่วมเป็นเจ้าของ ซึ่งมีภาครัฐทำหน้าที่สนับสนุนให้องค์ความรู้ และกระทรวงศึกษาธิการ จะใช้กลไกของวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี และวิทยาลัยประมง ทั้ง 47 แห่ง และสถานศึกษาที่อยู่ในความดูแลของสำนักบริหารการศึกษาพิเศษ 176 แห่งทั่วประเทศ เป็นศูนย์เรียนรู้ที่สำคัญโดยจะเริ่มน่าร่องใน 5 วิทยาลัย ได้แก่
วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีอุบลราชธานี ยโสธร มหาสารคาม ร้อยเอ็ด และศรีสะเกษ เพื่อสร้างโมเดลต้นแบบการเก็บน้ำไว้ใต้ดินก่อนขยายผลไปยังชุมชนพื้นที่ใกล้เคียง โดยให้วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีทำหน้าที่เป็นแกนนำหลักด้านองค์ความรู้ ที่จะได้รับการถ่ายทอดจากผู้เชี่ยวชาญด้านการบริหารจัดการน้ำในชุมชน รวมไปถึงการจัดทำหลักสูตร “ชลกร” พร้อมศูนย์เรียนรู้ภายในวิทยาลัยเพื่อใช้เป็นห้องปฏิบัติการสำหรับชลกรเพื่อสร้างครูอาชีวเกษตรและแกนนำนักเรียนให้เป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องน้ำสำหรับชุมชนต่อไปในอนาคต
ตลอดระยะเวลากว่า 35 ปี ที่ได้ปลูกป่ามากว่า 20 ล้านต้น และได้มีโอกาสถวายงานรับใช้พระองค์มากว่า 40 ปี ได้ซึมซับพระราชปณิธาน และระลึกมาโดยตลอดว่า ต้องทำเรื่องน้ำเพื่อชุมชนให้สำเร็จ เพราะน้ำคือชีวิต หากเกษตรกรมีน้ำใช้ ก็จะไม่ยากจน และอื่น ๆ ก็จะตามมา จึงได้นำแนวพระราชดำริของพระองค์ท่านมาปรับใช้ คือ มีที่ให้น้ำอยู่ มีที่ให้น้ำไหล เก็บน้ำไว้ใต้ดิน และประหยัดใช้ธรรมชาติช่วยธรรมชาติ โดยมีเป้าหมายที่สำคัญสูงสุด คือ การแก้ปัญหาความยากจน
ปี 2563 ถือเป็นปีที่ประสบภัยแล้งมากที่สุดในรอบ 40 ปี ส่งผลกระทบในวงกว้าง ซึ่งหากไม่เร่งแก้ปัญหาเรื่องการจัดการน้ำของชุมชนอย่างเป็นระบบ จะส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของประชาชนที่ประสบปัญหามาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในเขตพื้นที่ภาคอีสาน ซึ่งมีที่ดินนอกเขตชลประทานถึง 80% ที่ต้องได้รับการบริหารจัดการให้สามารถกักเก็บน้ำฝนที่อยู่นอกเขตชลประทานได้ ซึ่งปัจจุบันในพื้นที่ภาคอีสานสามารถกักน้ำฝนไว้ใช้ได้เพียง 3.5% เท่านั้น จากปริมาณน้ำฝนโดยรวมซึ่งถือว่าน้อยมาก จึงต้องเร่งแก้ไขและดำเนินการอย่างเป็นระบบ
ภายในพิธี รมช.ศึกษาธิการ รับชมวีดีทัศน์ เปิดตัวโครงการบริหารจัดการน้ำโดยชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ภายใต้แนวคิด น้ำเพื่อชีวิต : ปลูกน้ำ ปลูกความคิด สร้างวิถีชีวิตพอเพียง Water of Life for New Gen การผลิตสื่อโฆษณาเพื่อสร้างคนรักน้ำสำหรับคนรุ่นใหม่ และเปิดตัวคาแรคเตอร์ชลกร นักบริหารจัดการน้ำเพื่อชุมชน
